Güzel insanda ne var acaba. Bir temizlik, nuranîlik var. Onun nasıl bir şey olduğunu da size tarif edemiyorum. O kişinin tipi çok itici de olabilir. Aklıma Gandhi geliyor. Çirkin bir adam; ama müthiş bir nuranîliği var. Tolstoy da, böyle.

ŞABAN TEOMAN DURALI

Hz. İsa’nın bir sözü var. Beni çok etkilemiştir. “Güzel insanı gördüğünde Allah’ı hatırla” der. Güzel insanda ne var acaba. Bir temizlik, nuranîlik var. Onun nasıl bir şey olduğunu da size tarif edemiyorum. O kişinin tipi çok itici de olabilir. Aklıma Gandhi geliyor. Çirkin bir adam; ama müthiş bir nuranîliği var. Tolstoy da, böyle. Tabîî klasik, yaygın güzellik tarifinde bakışımlılık (simetri) var. Mimarî bir terim. Müzikte bakışımlılığın karşılığı ahenktir (harmoni). Müzikte muhakkak ahengi ararım. Bu yüzden de çağdaş müzikten de nefret ederim. Gerek bizimkinde gerekse Avrupa müziğinde mutlaka bir nağme ahengi beklerim. Bunun müzik dışındaki karşılığı bakışımlılıktır. Bakışımlılığın en belirgin özelliğini Viyana’da görmüştüm. Çizgileri düzgün, eciş bücüşlüğün zıddı oluyor.

TEKRAR GÜZELLİĞİN ŞARTLARINDANDIR

Bakışımlılık, güzelliğin şartlarından birimi? Evet, öyledir, diyebiliriz. Ama dediğim gibi sâdece bunu anlamıyorum, güzellik deyince. İnsan güzelliğinde saflık, manevî ışıltı, güven, samimiyet telkin eden insanın yüzü, gözü, bakışımlı olup olmaması önemli değil. Gençliğimizde tutulduğum kızlar arasında eciş bücüşler olurdu. Şöyle diyeyim; moda dergilerine kapak kızı olamayacaklar vardı. Dergi kapağına koyulan modelde aranan özellik ne? İbâdet ettiğimiz Avrupamerika zevki uyarınca bakışımlı olması gerekmiyor mu? İşte bu dediğim alelumum zevke aykırı düşenler oluyordu; onlarda da başka bir şeyler görürdüm kendimce. Bilhassa benim güzellik meselesinde en çok ölçü aldığım şey kadın olmuştur. Ama sakın bunu çapkınlık bâbından almayın. Çünkü kadın bana güven aşılar. Erkeğe güvenmekte, inanmakta zorlanırım. Etrâfımda otuz erkek dahî olsa, kendimi yine yalnız duyarım. Gayet garip bir şey, değil mi?

Devamı Cins Haziran sayısında…