Tam bir anti Amerikan şiirdir “Birileri Amerika’yı Havaya Uçurdu” şiiri. Aynı zamanda kişiler, kavramlar ve tarihi olaylar galerisidir. İşte ben de zaten tam buradan hareketle yazmak istiyorum “Birileri Amerika’yı Havaya Uçurdu – Anti Amerikan Sözlük” isimli kitabımı. Ortaya Baraka’nın seçimleri üzerinden anti Amerikan bir isimler, kavramlar ve tarihi olaylar galerisi çıksın istiyorum.

İSMAİL KILIÇARSLAN

İki metne “arkeolojik kazı” yapıp ortaya iki sözlük çıkarmak istediğim doğrudur. Metinlerden biri, Erzurumlu Âşık Sümmani ile Karslı Âşık Şenlik’in meşhur karşılaşmalarından hareketle yazmak istediğim resimli serbest sözlük. İslam dininin kevn, akaid, ibadet, zaman tasavvuru, tasavvuf gibi meselelerinin neredeyse bütün ana başlıklarını bulduğumuz bu karşılaşma bana o ana başlıkları nasıl değerlendirdiğimi yazma şansı verecek. Yani son derece bireysel ve son derece “kendime göre” bir sözlük.

İkincisi ise Afro Amerikan şiirin büyük ismi Amiri Baraka’nın “Birileri Amerika’yı Havaya Uçurdu” başlıklı uzun şiirinin arkeolojisi.

Düşünün bir. 11 Eylül saldırılarının üzerinden 1 yıl bile geçmemiş ve Baraka rahatsız edecek kadar üst perdeden şöyle diyor: “Diyorlar ki o bir terörist, bir / barbar / Araptır, / Afganistan’da / Bizim Amerikalı teröristlerimiz değildi / Klan ya da Dazlakların işi değildi / Veya zenci kiliselerini havaya uçuranların / Veya ölüm hücresinde bizleri diriltenlerin / Trent Lott değildi / David Duke, Giuliani / Schundler ya da emekli Helms değildi”

Tam bir anti Amerikan şiirdir “Birileri Amerika’yı Havaya Uçurdu” şiiri. Aynı zamanda kişiler, kavramlar ve tarihi olaylar galerisidir. İşte ben de zaten tam buradan hareketle yazmak istiyorum “Birileri Amerika’yı Havaya Uçurdu – Anti Amerikan Sözlük” isimli kitabımı.

Ortaya Baraka’nın seçimleri üzerinden anti Amerikan bir isimler, kavramlar ve tarihi olaylar galerisi çıksın istiyorum.

Kimdir mesela bu David Duke? Son seçimde Trump’a destek veren etkili bir beyaz ırkçı olmasının dışındaki özellikleri nelerdir? Döneminin kudretli CIA başkanı Helms ne naneler yemiştir?

Hadi şiirin dikkat çekici dizelerinden birini alalım ele: “Kime benziyor İsa?”

Bir yerden tanıdık geldi mi size bu soru? Bilmeyenlere hatırlatayım. Malcolm X, hırsızlık suçundan girdiği hapiste Nation of Islam cemaati ile tanışıp zihinsel bir dönüşüm yaşar malum. Bu dönüşümün sonuçlarından biri, hapishaneye düzenli olarak gelip vaaz eden bir papaza sorduğu o soru olur: “İsa’nın teni ne renkti?” Papaz bu soru karşısında afallar. Malcolm X, Hazreti İsa’nın doğduğu bölge itibariyle en hafifinden “kara kavruk” bir cilde sahip olması gerektiğini, oysa beyaz adamın Hazreti İsa’yı zaman içerisinde kendilerine benzeterek “beyazlaştırdığını” anlatır papaza.

Amiri Baraka’nın “kime benziyor İsa?” sorusu, en genel anlamda siyahilerin beyaz adamın ırkçı zihnini ispat için kullandığı bir metafordur.

Bir başka dize: “Çinlilere afyonu kim kakaladı?”

Hindistan’ı ve Çin’i sömüren ana organizasyonun adı The East India Company’dir malum. Başta İngiltere olmak üzere Amerika ve Fransa gibi diğer emperyalist ülkelerce de açıktan desteklenen bu vahşi şirketin canı Çin’in çaylarını sömürmeyi çeker. Çin, çay satışına karşı çıkınca ne olur dersiniz? TEIC, Çin’e Hindistan’da ürettirdiği gemilerce afyon getirir. Çin halkını afyona bağımlı hale getirip afyon karşılığında çay almaya başlar. Çin hükümdarı, bin türlü uyarısına ve karşı çıkmasına rağmen kendisini dinlemeyen İngiltere’ye ve TEIC’e savaş açar. 1839’la 1842 arasında süren ve tarihe “Opium Wars”- “Afyon Savaşları” olarak geçen bu savaşta Çin, çok sert bir mağlubiyet yaşar ve bildiniz: İngiltere, Amerika ve Fransa’ya geniş kapsamlı kapitülasyon tavizleri verip bir çeşit “köle ülke” hâline getirilir.

 

Devamı Cins’in 2019 Mayıs sayısında…